F - F SANΤA SANGRE (Μία performance και η έκθεση για αυτήν)
Ο Ένας – Ο Έτερος
Τι είναι αυτό που εμποδίζει ο ένας να είναι ο άλλος; Με ποιον (άνθρωπο) είμαστε μαζί άνθρωποι, σάρκα, σκιές, περαστικοί, και εντός τι είδους πλαισίων; Εντός τίνος πλαισίου λειτουργούν τα πλαίσια; Λειτουργούμε ή υφιστάμεθα εντός αυτού του πλαισίου; Και αυτό το πλαίσιο στέκεται ανάμεσα ή μακρύτερα; Μακρύτερα από τι; Στέκει; Και εμείς που στέκουμε; Μέρος ή θεατές; Εγώ εδώ;
Μέρος μιας παράστασης που δεν δόθηκε, γιατί δε γράφτηκε ακόμη, αφέθηκα να κοιτάξω από την κλειδαρότρυπα ενός μισάνοιχτου παράθυρου ή μήπως μου δόθηκε η εντύπωση πως κοίταξα; Και τι φαντάστηκα πως είδα; Στα χαρτάκια του «ιερού» τα προσχέδια βροχή, μέχρι την επόμενη αποκάλυψη, χαλάζι μέχρι την μεθεπόμενη, χαλάζι πάνω στα φύλλα του θερμοκήπιου με τον αριθμό είκοσι, φύλλα που κράτησα σφιχτά στο μαύρο τραπεζάκι, για να περάσω τη νύχτα, νύχτα γεμάτη εικόνες που δεν γίνανε, εικόνες που το πρωί θα σχεδιάσω ξανά απ την ανάποδη, εικόνες ολόιδιες που δεν θα είναι ολόιδιες γιατί θα διαβάζονται διαφορετικά.
Τελικά, αν το καλοσκεφτείς, αυτή η φουκαριάρα η πραγματικότητα, η δική μου πραγματικότητα, αυτή που ποτέ δεν ήταν δική μου γιατί δικό μου δεν έχω τίποτε,
Η συνέχεια του κειμένου μετά τις φωτογραφίες
Ο Ένας – Ο Έτερος
Τι είναι αυτό που εμποδίζει ο ένας να είναι ο άλλος; Με ποιον (άνθρωπο) είμαστε μαζί άνθρωποι, σάρκα, σκιές, περαστικοί, και εντός τι είδους πλαισίων; Εντός τίνος πλαισίου λειτουργούν τα πλαίσια; Λειτουργούμε ή υφιστάμεθα εντός αυτού του πλαισίου; Και αυτό το πλαίσιο στέκεται ανάμεσα ή μακρύτερα; Μακρύτερα από τι; Στέκει; Και εμείς που στέκουμε; Μέρος ή θεατές; Εγώ εδώ;
Μέρος μιας παράστασης που δεν δόθηκε, γιατί δε γράφτηκε ακόμη, αφέθηκα να κοιτάξω από την κλειδαρότρυπα ενός μισάνοιχτου παράθυρου ή μήπως μου δόθηκε η εντύπωση πως κοίταξα; Και τι φαντάστηκα πως είδα; Στα χαρτάκια του «ιερού» τα προσχέδια βροχή, μέχρι την επόμενη αποκάλυψη, χαλάζι μέχρι την μεθεπόμενη, χαλάζι πάνω στα φύλλα του θερμοκήπιου με τον αριθμό είκοσι, φύλλα που κράτησα σφιχτά στο μαύρο τραπεζάκι, για να περάσω τη νύχτα, νύχτα γεμάτη εικόνες που δεν γίνανε, εικόνες που το πρωί θα σχεδιάσω ξανά απ την ανάποδη, εικόνες ολόιδιες που δεν θα είναι ολόιδιες γιατί θα διαβάζονται διαφορετικά.
Τελικά, αν το καλοσκεφτείς, αυτή η φουκαριάρα η πραγματικότητα, η δική μου πραγματικότητα, αυτή που ποτέ δεν ήταν δική μου γιατί δικό μου δεν έχω τίποτε,
Η συνέχεια του κειμένου μετά τις φωτογραφίες
Συνέχεια του κειμένου
Τελικά, αν το καλοσκεφτείς, αυτή η φουκαριάρα η πραγματικότητα, η δική μου πραγματικότητα, αυτή που ποτέ δεν ήταν δική μου γιατί δικό μου δεν έχω τίποτε, ούτε νομίζω πως γλιστρώ ανάμεσα σε τοπία, ανθρώπους, γεγονότα και καταστάσεις που υπήρξαν παγιωμένα, αυτή η πραγματικότητα της εποχής μου που φωτογράφισα, δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά. Ούτε η απεικόνισή της. Λίγο το πλαίσιο, λίγο το φως ή η μηχανή, λίγο οι νέοι μου «γνωστοί», στοιχεία πολυδιάστατα πολύπλοκα, όλοι τους με ρόλους συγγραφέως και ηθοποιού και συν-εργάτη σκηνοθέτη σε ένα έργο που δεν είναι έργο, με μία υπόθεση που δεν έχει υπόθεση, μπλέκουμε όλοι δίχως πλοκή σε κάτι ελαφρώς αλλιώτικο που δεν είναι ψέμα, που δεν είναι αδυναμία. Ψέμα και αδυναμία θα ήταν αν εμείς, εσύ, ο κάθε εσύ, σταματούσαμε να αυτοσχεδιάζουμε στη μοναχικότητά μας με υλικό τη μοναξιά.
Πως φωτογραφίζονται τα χειροπιαστά ζητήματα της ζωής, των σχέσεων, της μοναξιάς; Να τι έθεσα σαν τάμα στην «αγία» ζητώντας να μου κλείσει, από το βάθρο της, συνωμοτικά (σαν απάντηση) το μάτι. Ήθελα μια συγκατάβαση, ήθελα έναν αντίλογο στην κατηφόρα της παράφρασης. Ποιος φωτογράφος ενοχοποιεί τον εαυτό του για τις εικόνες του;
Βασίλης Καρκατσέλης
Οκτώβρης του 14
F-F or SANTA SANGRE
Το Εργαστήρι Έρευνας Παραστατικών Τεχνών AlmaKalma και το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης σας προσκαλούν στο διεθνές project F-F or SANTA SANGRE το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014, λίγο μετά τις 7 το απόγευμα, στον πεζόδρομο της οδού Παπαμάρκου (μεταξύ των οδών Εγνατία και Ερμού, πλατεία Άθωνος).
Η δράση αφορά στην παραγωγή μίας εικαστικής-live performance (με φωτογραφία, χαρακτική, video art, χορός, κίνηση, απαγγελία, μουσική και πολλά διαδραστικά άλλα) η οποία πραγματεύεται το ζήτημα της εμφυλότητας στο σύγχρονο κόσμο και πιο συγκεκριμένα τον τρόπο που ο δυτικός κόσμος εγκαθίδρυσε το sex-market εκκινώντας από την ακραία εκχυδαϊσμένη εκμετάλλευση της θηλυκότητας ως τέτοιας.
Πρόκειται για μία ιδέα που η απαρχή της ανήκει στη μελέτη του Γιάννη Μήτρου και της ομάδας του AlmaKalma όσο αφορά στη διερώτηση: «Τι είναι γυναίκα».
Ελάχιστη παρουσίαση της live performance
F-F OR SANTA SACRE
Η πρόταση αφορά στην παραγωγή μίας εικαστικής-live performance (με φωτογραφία, χαρακτική, video art, χορό, κίνηση, απαγγελία, μουσική και πολλά διαδραστικά άλλα) σε ανοικτό περιβάλλον, η οποία πραγματεύεται το ζήτημα της εμφυλότητας στο σύγχρονο κόσμο και πιο συγκεκριμένα τον τρόπο που ο δυτικός κόσμος εγκαθίδρυσε το sex-market εκκινώντας από την ακραία εκχυδαϊσμένη εκμετάλλευση της θηλυκότητας ως τέτοιας.
Η παγκόσμιο/ποιητική λειτουργία της μαζικής εικόνας πολλαπλασιάζει τους τρόπους κατασκευής ενός φαντασιακού που συλλαμβάνει τη σεξουαλικότητα ως πορνογραφικό σύμπτωμα μίας βιομηχανίας σωμάτων τα οποία αποτελούν αντικείμενα-ευχαρίστησης του υποτιθέμενα «κυρίαρχου» φύλου. Από τις απάνθρωπες συνθήκες που βιώνουν οι γυναίκες σε χώρες όπως το Πακιστάν ή την Ινδία, όπου οι ομαδικοί βιασμοί είναι ίδιον της καθημερινότητας μέχρι την «εκλεπτυσμένη» βαρβαρότητα της δύσης πάνω στο γυναικείο σώμα, η καταστασιακή σχέση μεταξύ της εμφυλότητας και της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης εμπεριέχει την ίδια τροπικότητα. Εκείνης του πραγμοποιημένου σώματος ή της πραγμο/ποιημένης λογικής του ύστερου καπιταλισμού. Η «ιερή» συνύπαρξη ιδεοληπτικά ανδροκρατούμενων θρησκειών ή παραφράσεων διαφόρων «ιερών» κειμένων που πλέον εγγράφονται κι αυτά στο διαδικτυακό «σύμπαν», χωρίς κανένα φραγμό της αγοραίας απόλαυσης, ενισχύουν το φαινόμενο της απόλυτης κτηνωδίας απέναντι στη θέση της γυναίκας. Η θέση αυτή είναι συμβολική και αφορά στην αυτοδιάθεση του ανθρώπου ως προς την εμφυλότητά του στο βαθμό που αυτή δεν ορίζεται από τους οργανικούς τελεστές ούτε υπόκειται στη βιολογία του κανονικού(normal) που με τόσο απλοϊκό τρόπο η σύγχρονη επιστήμη των φύλων προσπαθεί να καταδείξει υποταγμένη στη λογική του κέρδους.
Αυτό καταδεικνύεται στην ζωντανή «εγκατάσταση» όπου η διαμόρφωση ενός πολυσύνθετου ζωντανού γλυπτού κυριαρχεί στο χώρο και αναδύει πολλαπλά σημαίνοντα. Ταυτόχρονα, πραγματεύονται το θέμα των εικαστικών, κινηματογραφικών και ηχητικών τοπίων. Ο κόσμος καλείται να γράψει κάποιες φράσεις στα σώματα των performers σε όλη τη διάρκεια της δράσης ενώ το δρώμενο κορυφώνεται με μία κραυγή ελευθερίας η οποία καταλήγει σε μία εκκωφαντική σιωπή την οποία διαδέχεται μία άρια.
Η κεντρική ομάδα δράσης είναι διεθνής και αποτελείται από διάφορους ανεξάρτητους και διακεκριμένους καλλιτέχνες που συνεργάζονται με την almakalma-R.L.P.A. στα πλαίσια διεθνών projects.
Η ενεργή συμμετοχή δημιουργών της πόλης, όπως αυτών του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της δράσης προσδίδει μία ιδιαίτερη δυνατότητα καταγραφής που ενδεχομένως θα αποτελέσει υλικό για μία μελλοντική αναψηλάφηση του θέματος της «Δράσης» σε μελλοντικό διαφορετικό τόπο και χρόνο.
Ο τίτλος είναι το διπλό F που σε πρώτη ανάγνωση σημαίνει «free femme» ενώ σε δεύτερη και τρίτη ανάγνωση αφορά τον αναδιπλασιασμό, το συμβάν του Δύο, τον Έρωτα. Το Santa-Sacre αποτελεί ένα παιχνίδισμα που σηματοδοτείται από τα προηγούμενα ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί υπονομευτικά πάνω στο σημαίνον «ιερό».
Συντελεστές:
AlmaKalma Rlpa:
Διευθυντής του Workcenter AlmaKalma - Σκηνοθέτης: Γιάννης Μήτρου.
Performers:
Μαρία Χαρέλα, Μάρω Θεοδοσίου, Σεμπάστιαν Τσιφής, Ιωάννα Σκαντζέλη.
Video Art: Γιώτα Χατζή, Σοφία Δρακοπούλου, Daniela Prost .
Ποίηση: Ιωάννα Σκαντζέλη.
Βοηθός σκηνοθέτη, Υπεύθυνος παραγωγής: Χάρης Μεσηνιώτης.
Graphics Artist: Χάρης Καρατζάς.
Βοηθός παραγωγής: Ευτυχία Γεωργάκα.
Έκθεση φωτογραφίας: Βασίλης Καρκατσέλης.
Έκθεση σχεδίων: Daniela Prost - εικαστκός.
Στην F-F OR SANTA SANGRE με διάφορους τρόπους έλαβαν μέρος οι:
Μελένια Μήτσου, Φωτεινή Τερζή, Χρύσα Γκούλα, Μάνος Κατριβάνος, Σοφία Δρακοπούλου, Σταύρος Καπετάνιος.
Χριστίνα Μαβίνη - Κλασσικό τραγούδι.
Πάνος Νάνος - μουσικός.
Αλέξης Νάνος - μουσικός.
Χριστίνα Συριοπούλου - τραγούδι
Σταύρος Δουκουζγιάννης - ηθοποιός.
Από το εξωτερικό: Manuel Baltassar - performer-μουσικός, Emma Grace – μουσικός.
Από το Anemicinema Lab: Άκης Κερσανίδης, Χρύσα Τζελέπη.
Και ένα φιλμάκι από την πρόβα και την performance του Κώστα Ανδρώνη
https://www.youtube.com/watch?v=YxtffXjtuLc
Ένα κείμενο του Γιάννη Φραγκούλη στο Filmandtheater
ΕΓΩ - ΑΛΛΟΣ - ΦΥΛΟ
F-F SANTA SANGRE Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα; Ποιο είναι τα φύλο μου, το φύλο σου; Πως αυτό προσδιορίζεται; Μήπως κάποιος προσδιορισμός έχει μέσα του το σπέρμα της βίας; Ποιας βίας; Τα ερωτήματα είναι πολλά και οι απαντήσεις βρίσκονται στο πεδίο όπου εγγράφεται η νεύρωση των ανθρώπων στη σύγχρονή μας κοινωνία. Η νεύρωση που οδηγεί στην υστερία και στη βία που, στην προκειμένη περίπτωση, είναι παραγωγός αιτία του λόγου. Και το σώμα τι ρόλο παίζει ακριβώς;
Είδαμε το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014, λίγο μετά τις 7.00 μμ, στον πεζόδρομο της Παπαμάρκου, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Άθωνος, την τελευταία παράσταση Ενιαίου Παραστατικού Χώρου (Performance) της Alamkalma, αυτή τη φορά σε συνεργασία με δρώντα πρόσωπα (performers) από το εξωτερικό. Ο Βασίλης Καρκατσέλης τράβηξε τις φωτογραφίες απ’τις πρόβες και τις εξέθεσε στο ατελιέ του. Δίπλα ακριβώς χρησιμοποιήθηκε ένας άλλος χώρος, μίας νέας φωτογραφικής ομάδας, τόσο νέας που ακόμα το όνομά της δεν είναι γνωστό, αλλά θα κάνει την πρώτη έκθεσή της αρχές Νοεμβρίου. Στον πρώτο χώρο υπήρχαν οι φωτογραφίες απ’τις πρόβες και στο δεύτερο μία εγκατάσταση και έκθεση χαρακτικών, μεξικανής καλλιτέχνιδας που ζει αρκετά χρόνια στο Παρίσι. Επίσης στον πρώτο χώρο μία κοπέλα γυμνή προσφέρει το κορμί της για να αναπαραχθεί κάποιο κείμενο, αυτό που θα μας μείνει από όσα έγραφαν τα δρώντα πρόσωπα και άλλοι πάνω σε αυτήν.
Μπροστά στις δύο βιτρίνες ο κόσμος παρακολουθεί. Η παράσταση αρχίζει. Τα δρώντα πρόσωπα γράφουν, ο ένας στον άλλο, στα κορμιά τους, έτσι ώστε το σώμα να γίνει ένα βιβλίο -αν θεωρήσουμε το «βιβλίο» με τη σημειωτική του έννοια, δηλαδή την παράθεση συνταγμάτων κωδίκων σε ένα ολοκληρωμένο κείμενο-, με τη μόνη διαφορά ότι αυτό το βιβλίο γίνεται in vitro, ανοίγεται στην κοινωνία και πλέον παγκοσμιοποιείται, εγγράφεται σε συμπεριφορές. Το σώμα έρχεται σε σύγκρουση με το άλλο, οι εντάσεις πολλαπλασιάζονται, το ζήτημα της απόλαυσης είναι το ζητούμενο, όπως είναι γνωστό απ’όλες τις ψυχαναλυτικές θεωρίες.
Δίπλα τους και μέσα τους φωτογράφοι, απ’το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και ο γράφων, αποθανατίζουν τη στιγμή, καταγράφουν, τα φλας κόβουν το σκοτάδι στη μέση, τυφλώνουν και απαιτούν. Προσφέρουν τη δική τους βία, τα δικά τους θέλω, τη δική τους αναζήτηση της απόλαυσης. Συνειδητοποιούμε ότι υπάρχουν συμπεριφορές που δημιουργούν ένα σύμπαν πράξεων και αντιδράσεων, οι θεατές μετατρέπονται σε δρώντα πρόσωπα, μπαίνουν, με ασυνείδητο τρόπο, μέσα σ’αυτή την αναζήτηση.
Τι είναι ο άντρας και τι είναι η γυναίκα; Μήπως ο άντρας είναι το καθρέφτισμα της γυναίκας ή το συμμετρικά αντίθετό της; Μάλλον ναι. Μέσα απ’αυτήν θέλει να ολοκληρωθεί. Τη σέβεται σε απόλυτο βαθμό, σε όλες τις περιπτώσεις, αν και, μερικές φορές, όταν υπάρχουν παραβατικές συμπεριφορές, στρέφεται βίαια εναντίον της, στρεφόμενος ουσιαστικά εναντίον του εαυτού του, μπαίνοντας σε μία διαφορετική συνδιαλλαγή μεταξύ του Εγώ του και του Υπέρ Εγώ του. Η βία αυτή τη φορά είναι η γενεσιουργός αιτία ενός λόγου παραβατικού και πολλές φορές καταστροφικού. Η γυναίκα που -σύμφωνα με το βλέμμα του δυτικού- στερείται της ηδονής, δρα, γίνεται ενεργό δρων πρόσωπο και μπαίνει στην αναζήτηση απ’το ασυνείδητο στο συνειδητό.
Ο θεατής κινείται από σημείο σε σημείο και αναζητεί την πράξη που πλέον έχει συμβολοποιηθεί και έχει μπει στην σημειωτική διαδικασία της αναπαραγωγής των κωδίκων και τελικά του λόγου. Ανασύρει από το ασυνείδητό του στοιχεία και συνθέτει το παζλ που τον φέρνει στην παρούσα στιγμή και στο μέλλον. Οι φωνές διστάζουν, οι αναπνοές είναι προβληματικές, καταλαβαίνουμε την ένταση της στιγμής. Η γυναίκα είναι σε μία βιτρίνα και το σώμα της έχει γίνει ένα βιβλίο με πολλές συντεταγμένες, δεν της ανήκει, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να σβήσει τους κώδικες και να αποκτήσει ξανά το σώμα της. Πάντως κάθεται σα μία κούκλα, όπως ένα εμπόρευμα σε ένα μαγαζί, κάτι που μας φέρνει στην καπιταλιστική-καταναλωτική κοινωνία. Λίγο πιο πέρα, έξω απ’τη βιτρίνα, ένας άντρας κόβει τις άκρες απ’τα δύο μπροστά πόδια μίας καρέκλας, όταν τα καταφέρνει βάζει δύο γυναικεία παπούτσια. Οι κινήσεις και οι πράξεις του δείχνουν μία υστερική συμπεριφορά, η γυναίκα μετατρέπεται σε εμπόρευμα, ο άντρας επιβάλλεται και επιβάλλει το λόγο του.
Λίγο πιο κάτω ξεκινά μία «επέλαση» μίας γυναίκας ενώ ένας άντρας βρίσκεται σε κρίση συνείδησης, όταν το Εγώ του και το Υπέρ Εγώ του συναντιούνται. Τα δύο πρόσωπα βρίσκονται απ’τη μία και απ’την άλλη μεριά και περικυκλώνουν μία γυναίκα που κρύβεται κάτω από ένα τραπέζι πάνω στο οποίο υπάρχει καρφωμένο ένα μαχαίρι τσαγκάρη. Την πιάνουν και εξασκούν βία σε αυτή, τη βιάζουν και τελικά πεθαίνει. Το πτώμα της μεταφέρεται στο χώρο όπου υπάρχουν τα χαρακτικά και η εγκατάσταση. Ένας άντρας θρηνεί μπροστά σ’αυτό.
Η γυναίκα είναι το ζητούμενο, ζωντανή ή νεκρή, το σώμα και το πνεύμα της διεκδικείται από το ίδιο ή το αντίθετο φύλο. Το φύλο πλέον δεν είναι παρά ένα ιδεολόγημα η κατάκτηση του οποίου -βιασμός, έρωτας, βία- δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να παράγει και να αναπαράγει το λόγο, ξεκινώντας απ΄την απόλαυση, με τις διαφορετικές εκφάνσεις της, και φτάνοντας στην εκπληρωμένη λίμπιντο και στο αιώνιο ερώτημα του θανάτου. Μέσα σε αυτό το πεδίο εμπλέκονται και οι αντιλήψεις, έτσι όπως υπάρχουν στο κοινωνικό πεδίο, μέσα από σύμβολα, αρχέτυπα και πολιτικές θέσεις. Έχουμε, με αυτό τον τρόπο, ένα καθαρά πολιτικό λόγο που παράγεται αυτή τη στιγμή, μπροστά μας.
Εδώ, πάντως, οι εκφάνσεις της βίας είναι προφανείς, οι δράσεις εύκολα αντιληπτές απ’όλους, η σύγκρουση εγγράφεται σε πρώτο σημασιολογικό επίπεδο και όχι σε δεύτερη σημασιοδότηση. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα σ’αυτό το χώρο της Θεσσαλονίκης βιώσαμε μία προσομοίωση της ζωής που έχει άμεσα να κάνει με τη δική μας ζωή, με το δικό μας τρόπο διαβίωσης, κάνοντας μία διαδρομή από το ασυνείδητο στο συνειδητό και βρίσκοντας το συλλογικό ασυνείδητο με έναν διαφορετικό τρόπο.
Γιάννης Φραγκούλης
Τελικά, αν το καλοσκεφτείς, αυτή η φουκαριάρα η πραγματικότητα, η δική μου πραγματικότητα, αυτή που ποτέ δεν ήταν δική μου γιατί δικό μου δεν έχω τίποτε, ούτε νομίζω πως γλιστρώ ανάμεσα σε τοπία, ανθρώπους, γεγονότα και καταστάσεις που υπήρξαν παγιωμένα, αυτή η πραγματικότητα της εποχής μου που φωτογράφισα, δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά. Ούτε η απεικόνισή της. Λίγο το πλαίσιο, λίγο το φως ή η μηχανή, λίγο οι νέοι μου «γνωστοί», στοιχεία πολυδιάστατα πολύπλοκα, όλοι τους με ρόλους συγγραφέως και ηθοποιού και συν-εργάτη σκηνοθέτη σε ένα έργο που δεν είναι έργο, με μία υπόθεση που δεν έχει υπόθεση, μπλέκουμε όλοι δίχως πλοκή σε κάτι ελαφρώς αλλιώτικο που δεν είναι ψέμα, που δεν είναι αδυναμία. Ψέμα και αδυναμία θα ήταν αν εμείς, εσύ, ο κάθε εσύ, σταματούσαμε να αυτοσχεδιάζουμε στη μοναχικότητά μας με υλικό τη μοναξιά.
Πως φωτογραφίζονται τα χειροπιαστά ζητήματα της ζωής, των σχέσεων, της μοναξιάς; Να τι έθεσα σαν τάμα στην «αγία» ζητώντας να μου κλείσει, από το βάθρο της, συνωμοτικά (σαν απάντηση) το μάτι. Ήθελα μια συγκατάβαση, ήθελα έναν αντίλογο στην κατηφόρα της παράφρασης. Ποιος φωτογράφος ενοχοποιεί τον εαυτό του για τις εικόνες του;
Βασίλης Καρκατσέλης
Οκτώβρης του 14
F-F or SANTA SANGRE
Το Εργαστήρι Έρευνας Παραστατικών Τεχνών AlmaKalma και το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης σας προσκαλούν στο διεθνές project F-F or SANTA SANGRE το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014, λίγο μετά τις 7 το απόγευμα, στον πεζόδρομο της οδού Παπαμάρκου (μεταξύ των οδών Εγνατία και Ερμού, πλατεία Άθωνος).
Η δράση αφορά στην παραγωγή μίας εικαστικής-live performance (με φωτογραφία, χαρακτική, video art, χορός, κίνηση, απαγγελία, μουσική και πολλά διαδραστικά άλλα) η οποία πραγματεύεται το ζήτημα της εμφυλότητας στο σύγχρονο κόσμο και πιο συγκεκριμένα τον τρόπο που ο δυτικός κόσμος εγκαθίδρυσε το sex-market εκκινώντας από την ακραία εκχυδαϊσμένη εκμετάλλευση της θηλυκότητας ως τέτοιας.
Πρόκειται για μία ιδέα που η απαρχή της ανήκει στη μελέτη του Γιάννη Μήτρου και της ομάδας του AlmaKalma όσο αφορά στη διερώτηση: «Τι είναι γυναίκα».
Ελάχιστη παρουσίαση της live performance
F-F OR SANTA SACRE
Η πρόταση αφορά στην παραγωγή μίας εικαστικής-live performance (με φωτογραφία, χαρακτική, video art, χορό, κίνηση, απαγγελία, μουσική και πολλά διαδραστικά άλλα) σε ανοικτό περιβάλλον, η οποία πραγματεύεται το ζήτημα της εμφυλότητας στο σύγχρονο κόσμο και πιο συγκεκριμένα τον τρόπο που ο δυτικός κόσμος εγκαθίδρυσε το sex-market εκκινώντας από την ακραία εκχυδαϊσμένη εκμετάλλευση της θηλυκότητας ως τέτοιας.
Η παγκόσμιο/ποιητική λειτουργία της μαζικής εικόνας πολλαπλασιάζει τους τρόπους κατασκευής ενός φαντασιακού που συλλαμβάνει τη σεξουαλικότητα ως πορνογραφικό σύμπτωμα μίας βιομηχανίας σωμάτων τα οποία αποτελούν αντικείμενα-ευχαρίστησης του υποτιθέμενα «κυρίαρχου» φύλου. Από τις απάνθρωπες συνθήκες που βιώνουν οι γυναίκες σε χώρες όπως το Πακιστάν ή την Ινδία, όπου οι ομαδικοί βιασμοί είναι ίδιον της καθημερινότητας μέχρι την «εκλεπτυσμένη» βαρβαρότητα της δύσης πάνω στο γυναικείο σώμα, η καταστασιακή σχέση μεταξύ της εμφυλότητας και της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης εμπεριέχει την ίδια τροπικότητα. Εκείνης του πραγμοποιημένου σώματος ή της πραγμο/ποιημένης λογικής του ύστερου καπιταλισμού. Η «ιερή» συνύπαρξη ιδεοληπτικά ανδροκρατούμενων θρησκειών ή παραφράσεων διαφόρων «ιερών» κειμένων που πλέον εγγράφονται κι αυτά στο διαδικτυακό «σύμπαν», χωρίς κανένα φραγμό της αγοραίας απόλαυσης, ενισχύουν το φαινόμενο της απόλυτης κτηνωδίας απέναντι στη θέση της γυναίκας. Η θέση αυτή είναι συμβολική και αφορά στην αυτοδιάθεση του ανθρώπου ως προς την εμφυλότητά του στο βαθμό που αυτή δεν ορίζεται από τους οργανικούς τελεστές ούτε υπόκειται στη βιολογία του κανονικού(normal) που με τόσο απλοϊκό τρόπο η σύγχρονη επιστήμη των φύλων προσπαθεί να καταδείξει υποταγμένη στη λογική του κέρδους.
Αυτό καταδεικνύεται στην ζωντανή «εγκατάσταση» όπου η διαμόρφωση ενός πολυσύνθετου ζωντανού γλυπτού κυριαρχεί στο χώρο και αναδύει πολλαπλά σημαίνοντα. Ταυτόχρονα, πραγματεύονται το θέμα των εικαστικών, κινηματογραφικών και ηχητικών τοπίων. Ο κόσμος καλείται να γράψει κάποιες φράσεις στα σώματα των performers σε όλη τη διάρκεια της δράσης ενώ το δρώμενο κορυφώνεται με μία κραυγή ελευθερίας η οποία καταλήγει σε μία εκκωφαντική σιωπή την οποία διαδέχεται μία άρια.
Η κεντρική ομάδα δράσης είναι διεθνής και αποτελείται από διάφορους ανεξάρτητους και διακεκριμένους καλλιτέχνες που συνεργάζονται με την almakalma-R.L.P.A. στα πλαίσια διεθνών projects.
Η ενεργή συμμετοχή δημιουργών της πόλης, όπως αυτών του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια της δράσης προσδίδει μία ιδιαίτερη δυνατότητα καταγραφής που ενδεχομένως θα αποτελέσει υλικό για μία μελλοντική αναψηλάφηση του θέματος της «Δράσης» σε μελλοντικό διαφορετικό τόπο και χρόνο.
Ο τίτλος είναι το διπλό F που σε πρώτη ανάγνωση σημαίνει «free femme» ενώ σε δεύτερη και τρίτη ανάγνωση αφορά τον αναδιπλασιασμό, το συμβάν του Δύο, τον Έρωτα. Το Santa-Sacre αποτελεί ένα παιχνίδισμα που σηματοδοτείται από τα προηγούμενα ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί υπονομευτικά πάνω στο σημαίνον «ιερό».
Συντελεστές:
AlmaKalma Rlpa:
Διευθυντής του Workcenter AlmaKalma - Σκηνοθέτης: Γιάννης Μήτρου.
Performers:
Μαρία Χαρέλα, Μάρω Θεοδοσίου, Σεμπάστιαν Τσιφής, Ιωάννα Σκαντζέλη.
Video Art: Γιώτα Χατζή, Σοφία Δρακοπούλου, Daniela Prost .
Ποίηση: Ιωάννα Σκαντζέλη.
Βοηθός σκηνοθέτη, Υπεύθυνος παραγωγής: Χάρης Μεσηνιώτης.
Graphics Artist: Χάρης Καρατζάς.
Βοηθός παραγωγής: Ευτυχία Γεωργάκα.
Έκθεση φωτογραφίας: Βασίλης Καρκατσέλης.
Έκθεση σχεδίων: Daniela Prost - εικαστκός.
Στην F-F OR SANTA SANGRE με διάφορους τρόπους έλαβαν μέρος οι:
Μελένια Μήτσου, Φωτεινή Τερζή, Χρύσα Γκούλα, Μάνος Κατριβάνος, Σοφία Δρακοπούλου, Σταύρος Καπετάνιος.
Χριστίνα Μαβίνη - Κλασσικό τραγούδι.
Πάνος Νάνος - μουσικός.
Αλέξης Νάνος - μουσικός.
Χριστίνα Συριοπούλου - τραγούδι
Σταύρος Δουκουζγιάννης - ηθοποιός.
Από το εξωτερικό: Manuel Baltassar - performer-μουσικός, Emma Grace – μουσικός.
Από το Anemicinema Lab: Άκης Κερσανίδης, Χρύσα Τζελέπη.
Και ένα φιλμάκι από την πρόβα και την performance του Κώστα Ανδρώνη
https://www.youtube.com/watch?v=YxtffXjtuLc
Ένα κείμενο του Γιάννη Φραγκούλη στο Filmandtheater
ΕΓΩ - ΑΛΛΟΣ - ΦΥΛΟ
F-F SANTA SANGRE Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα; Ποιο είναι τα φύλο μου, το φύλο σου; Πως αυτό προσδιορίζεται; Μήπως κάποιος προσδιορισμός έχει μέσα του το σπέρμα της βίας; Ποιας βίας; Τα ερωτήματα είναι πολλά και οι απαντήσεις βρίσκονται στο πεδίο όπου εγγράφεται η νεύρωση των ανθρώπων στη σύγχρονή μας κοινωνία. Η νεύρωση που οδηγεί στην υστερία και στη βία που, στην προκειμένη περίπτωση, είναι παραγωγός αιτία του λόγου. Και το σώμα τι ρόλο παίζει ακριβώς;
Είδαμε το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014, λίγο μετά τις 7.00 μμ, στον πεζόδρομο της Παπαμάρκου, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Άθωνος, την τελευταία παράσταση Ενιαίου Παραστατικού Χώρου (Performance) της Alamkalma, αυτή τη φορά σε συνεργασία με δρώντα πρόσωπα (performers) από το εξωτερικό. Ο Βασίλης Καρκατσέλης τράβηξε τις φωτογραφίες απ’τις πρόβες και τις εξέθεσε στο ατελιέ του. Δίπλα ακριβώς χρησιμοποιήθηκε ένας άλλος χώρος, μίας νέας φωτογραφικής ομάδας, τόσο νέας που ακόμα το όνομά της δεν είναι γνωστό, αλλά θα κάνει την πρώτη έκθεσή της αρχές Νοεμβρίου. Στον πρώτο χώρο υπήρχαν οι φωτογραφίες απ’τις πρόβες και στο δεύτερο μία εγκατάσταση και έκθεση χαρακτικών, μεξικανής καλλιτέχνιδας που ζει αρκετά χρόνια στο Παρίσι. Επίσης στον πρώτο χώρο μία κοπέλα γυμνή προσφέρει το κορμί της για να αναπαραχθεί κάποιο κείμενο, αυτό που θα μας μείνει από όσα έγραφαν τα δρώντα πρόσωπα και άλλοι πάνω σε αυτήν.
Μπροστά στις δύο βιτρίνες ο κόσμος παρακολουθεί. Η παράσταση αρχίζει. Τα δρώντα πρόσωπα γράφουν, ο ένας στον άλλο, στα κορμιά τους, έτσι ώστε το σώμα να γίνει ένα βιβλίο -αν θεωρήσουμε το «βιβλίο» με τη σημειωτική του έννοια, δηλαδή την παράθεση συνταγμάτων κωδίκων σε ένα ολοκληρωμένο κείμενο-, με τη μόνη διαφορά ότι αυτό το βιβλίο γίνεται in vitro, ανοίγεται στην κοινωνία και πλέον παγκοσμιοποιείται, εγγράφεται σε συμπεριφορές. Το σώμα έρχεται σε σύγκρουση με το άλλο, οι εντάσεις πολλαπλασιάζονται, το ζήτημα της απόλαυσης είναι το ζητούμενο, όπως είναι γνωστό απ’όλες τις ψυχαναλυτικές θεωρίες.
Δίπλα τους και μέσα τους φωτογράφοι, απ’το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και ο γράφων, αποθανατίζουν τη στιγμή, καταγράφουν, τα φλας κόβουν το σκοτάδι στη μέση, τυφλώνουν και απαιτούν. Προσφέρουν τη δική τους βία, τα δικά τους θέλω, τη δική τους αναζήτηση της απόλαυσης. Συνειδητοποιούμε ότι υπάρχουν συμπεριφορές που δημιουργούν ένα σύμπαν πράξεων και αντιδράσεων, οι θεατές μετατρέπονται σε δρώντα πρόσωπα, μπαίνουν, με ασυνείδητο τρόπο, μέσα σ’αυτή την αναζήτηση.
Τι είναι ο άντρας και τι είναι η γυναίκα; Μήπως ο άντρας είναι το καθρέφτισμα της γυναίκας ή το συμμετρικά αντίθετό της; Μάλλον ναι. Μέσα απ’αυτήν θέλει να ολοκληρωθεί. Τη σέβεται σε απόλυτο βαθμό, σε όλες τις περιπτώσεις, αν και, μερικές φορές, όταν υπάρχουν παραβατικές συμπεριφορές, στρέφεται βίαια εναντίον της, στρεφόμενος ουσιαστικά εναντίον του εαυτού του, μπαίνοντας σε μία διαφορετική συνδιαλλαγή μεταξύ του Εγώ του και του Υπέρ Εγώ του. Η βία αυτή τη φορά είναι η γενεσιουργός αιτία ενός λόγου παραβατικού και πολλές φορές καταστροφικού. Η γυναίκα που -σύμφωνα με το βλέμμα του δυτικού- στερείται της ηδονής, δρα, γίνεται ενεργό δρων πρόσωπο και μπαίνει στην αναζήτηση απ’το ασυνείδητο στο συνειδητό.
Ο θεατής κινείται από σημείο σε σημείο και αναζητεί την πράξη που πλέον έχει συμβολοποιηθεί και έχει μπει στην σημειωτική διαδικασία της αναπαραγωγής των κωδίκων και τελικά του λόγου. Ανασύρει από το ασυνείδητό του στοιχεία και συνθέτει το παζλ που τον φέρνει στην παρούσα στιγμή και στο μέλλον. Οι φωνές διστάζουν, οι αναπνοές είναι προβληματικές, καταλαβαίνουμε την ένταση της στιγμής. Η γυναίκα είναι σε μία βιτρίνα και το σώμα της έχει γίνει ένα βιβλίο με πολλές συντεταγμένες, δεν της ανήκει, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να σβήσει τους κώδικες και να αποκτήσει ξανά το σώμα της. Πάντως κάθεται σα μία κούκλα, όπως ένα εμπόρευμα σε ένα μαγαζί, κάτι που μας φέρνει στην καπιταλιστική-καταναλωτική κοινωνία. Λίγο πιο πέρα, έξω απ’τη βιτρίνα, ένας άντρας κόβει τις άκρες απ’τα δύο μπροστά πόδια μίας καρέκλας, όταν τα καταφέρνει βάζει δύο γυναικεία παπούτσια. Οι κινήσεις και οι πράξεις του δείχνουν μία υστερική συμπεριφορά, η γυναίκα μετατρέπεται σε εμπόρευμα, ο άντρας επιβάλλεται και επιβάλλει το λόγο του.
Λίγο πιο κάτω ξεκινά μία «επέλαση» μίας γυναίκας ενώ ένας άντρας βρίσκεται σε κρίση συνείδησης, όταν το Εγώ του και το Υπέρ Εγώ του συναντιούνται. Τα δύο πρόσωπα βρίσκονται απ’τη μία και απ’την άλλη μεριά και περικυκλώνουν μία γυναίκα που κρύβεται κάτω από ένα τραπέζι πάνω στο οποίο υπάρχει καρφωμένο ένα μαχαίρι τσαγκάρη. Την πιάνουν και εξασκούν βία σε αυτή, τη βιάζουν και τελικά πεθαίνει. Το πτώμα της μεταφέρεται στο χώρο όπου υπάρχουν τα χαρακτικά και η εγκατάσταση. Ένας άντρας θρηνεί μπροστά σ’αυτό.
Η γυναίκα είναι το ζητούμενο, ζωντανή ή νεκρή, το σώμα και το πνεύμα της διεκδικείται από το ίδιο ή το αντίθετο φύλο. Το φύλο πλέον δεν είναι παρά ένα ιδεολόγημα η κατάκτηση του οποίου -βιασμός, έρωτας, βία- δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να παράγει και να αναπαράγει το λόγο, ξεκινώντας απ΄την απόλαυση, με τις διαφορετικές εκφάνσεις της, και φτάνοντας στην εκπληρωμένη λίμπιντο και στο αιώνιο ερώτημα του θανάτου. Μέσα σε αυτό το πεδίο εμπλέκονται και οι αντιλήψεις, έτσι όπως υπάρχουν στο κοινωνικό πεδίο, μέσα από σύμβολα, αρχέτυπα και πολιτικές θέσεις. Έχουμε, με αυτό τον τρόπο, ένα καθαρά πολιτικό λόγο που παράγεται αυτή τη στιγμή, μπροστά μας.
Εδώ, πάντως, οι εκφάνσεις της βίας είναι προφανείς, οι δράσεις εύκολα αντιληπτές απ’όλους, η σύγκρουση εγγράφεται σε πρώτο σημασιολογικό επίπεδο και όχι σε δεύτερη σημασιοδότηση. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα σ’αυτό το χώρο της Θεσσαλονίκης βιώσαμε μία προσομοίωση της ζωής που έχει άμεσα να κάνει με τη δική μας ζωή, με το δικό μας τρόπο διαβίωσης, κάνοντας μία διαδρομή από το ασυνείδητο στο συνειδητό και βρίσκοντας το συλλογικό ασυνείδητο με έναν διαφορετικό τρόπο.
Γιάννης Φραγκούλης